Wat is weerbaarheid?

Weerbaarheid zegt iets over de manier waarop je om kan gaan met sociale en lastige situaties. Weerbaar zijn wil zeggen dat je op een passende manier voor jezelf (en anderen) op kan komen, met respect voor jezelf en de ander.

In het woordenboek staat bij weerbaarheid ‘vermogen tot verdediging’.

Uit de beschrijving hierboven kunnen we afleiden dat verschillende aspecten een rol spelen bij weerbaarheid. Minder weerbare mensen hebben vaak moeite met één of meer onderdelen waardoor het voor hen lastig is om voor zichzelf op te komen. Dit kan te maken hebben met bijvoorbeeld:

• Respect
• Grenzen
• Verdedigen

Respect heeft twee kanten:

–> respect voor jezelf (zelfrespect) en

–> respect voor anderen. 

Respect voor jezelf heeft te maken met gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Voor mensen die moeite hebben om voor zichzelf op te komen geldt vaak dat ze geen sterk gevoel van eigenwaarde hebben. Ze voelen zich vaak onzeker. Daardoor hebben ze bijvoorbeeld vaak bevestiging van anderen nodig voordat ze ergens aan beginnen, of durven ze bepaalde dingen niet te doen of te zeggen.

Sociale vaardigheden en inlevingsvermogen spelen een grote rol bij weerbaarheid. In de omgang met anderen is naast zelfrespect ook respect voor de ander nodig. Bijvoorbeeld om te weten wat de ‘passende manier’ is om voor jezelf op te komen. Daarnaast is respect voor anderen ook belangrijk om voor anderen op te kunnen komen. Door goed te kijken en (h)erkennen wat een ander nodig heeft kan je daar een inschatting van maken. 

Weerbaarheid en grenzen:
ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Het kennen van je eigen grenzen is een voorwaarde voor weerbaarheid. Want als je je eigen grenzen niet kent kan je ze ook niet aangeven. En als je ze wel kent, moet je ze ook nog erkennen en herkennen én de vaardigheid hebben om ze op een duidelijke (en respectvolle) manier aan te kunnen geven. Je grenzen aangeven getuigt van zelfrespect én het versterkt ook het gevoel van eigenwaarde. Zo zijn ook grenzen en respect met elkaar verbonden.

Waar zelfrespect en eigenwaarde te maken heeft met weten waar je goed in bent, heeft het ook te maken in weten waar je niet goed in bent. Dat is ook een manier om je eigen grenzen te kennen. Als je weet waar je niet goed in bent, weet je ook waar je hulp bij nodig hebt. Op tijd hulp kunnen en durven vragen getuigt van weerbaarheid.

Het gaat in het leven echter niet alleen om je eigen grenzen. Ook de grenzen van anderen herkennen en erkennen (daar is de volgorde andersom!) zijn belangrijk om je weerbaar op te kunnen stellen. Het hiervoor genoemde respect voor de ander speelt hierbij een grote rol. 

Weerbare mensen kunnen zichzelf verdedigen (voor zichzelf opkomen) en anderen verdedigen (helpersgedrag) en kunnen daarbij een sterke houding inzetten. Ze laten niet over zichzelf heenlopen en kunnen rekening houden met zichzelf én anderen. De uitdrukking ‘sterk in je schoenen staan’ doelt op een sterke lichaamshouding. Het straalt zelfvertrouwen uit en een sterke lichaamshouding helpt om overtuigend over te komen.

De sterke lichaamshouding omvat alle lichaamstaal. Naast fysiek sterk kunnen staan (met twee voeten stevig op de grond, ofwel: geaard) is oogcontact ook van invloed. Oogcontact maken straalt zelfvertrouwen uit. Andersom is er ook zelfvertrouwen (zelfrespect) nodig om oogcontact te kunnen en durven maken en zo grijpt het geheel in elkaar.

Waarom is weerbaarheid belangrijk?

Weerbare mensen kunnen goed voor zichzelf opkomen. Dat betekent dat ze niet over zichzelf heen laten lopen. 

Weerbare mensen kunnen en durven voor hun eigen mening uit te komen zonder een ander ‘af te branden’ om een eventueel andere mening.

Weerbare mensen kunnen zichzelf sneller herpakken bij mogelijke tegenslagen.

Weerbare mensen worden over het algemeen ervaren als ‘prettig in de omgang’ omdat ze zelfrespect en vertrouwen uitstralen en respect voor anderen tonen. Daarbij zij ze zich bewust van de grenzen van anderen.

Weerbare mensen zijn zich bewust van hun eigen grenzen en geven duidelijkheid aan hun omgeving. Anderen hoeven niet te raden en weten waar ze aan toe zijn in de omgang met elkaar. 

Of hoe kan je als ouder je kind hiermee helpen?

Heb je het idee dat je jouw weerbaarheid verder wilt ontwikkelen? Of denk je dat jouw kind hier hulp mee kan gebruiken? Een weerbaarheidstraining is misschien niet meteen nodig. Je kan jezelf (en/of) je kind helpen groeien hierin.

Werken aan weerbaarheid doe je (o.a.) door aandacht besteden aan de verschillende aspecten waarover je hierboven hebt kunnen lezen. Het bouwen aan zelfvertrouwen het basisbeginsel voor het werken aan weerbaarheid. 

Bouwen aan zelfvertrouwen

Hoe is jouw zelfbeeld? En het zelfbeeld van je kind?

Weet je waar je goed in bent? Als jouw dagelijkse bezigheden bestaan uit dingen waar je eigenlijk niet zo goed in bent heeft dat een negatieve invloed op je zelfbeeld. Wanneer je weet waar je goed in bent kan je dat bewust(er) inzetten. Je geeft jezelf dan positieve aandacht.

Door je kind positieve aandacht te geven help je hem/haar ook om zelfvertrouwen te ontwikkelen. Dat doe je door (gerichte en gemeende) complimenten te geven, opbouwende kritiek te geven en je kind te stimuleren zelf dingen uit te proberen en eigen problemen op te lossen (waarbij je open staat voor hulp).

Het is belangrijk om te weten dat je gewaardeerd wordt. Krijg jij waardering van je omgeving? Zo niet; wat doet dat met je? Zit je wel op de juiste plek?

En hoe laat je als ouder aan je kind weten dat hij/zij gewaardeerd wordt? Laat jij je weten kind dat hij/zij er mag zijn? Toon je oprechte interesse en erken het gevoel van je kind (zonder er persé in mee te gaan kan je ruimte geven aan de emoties van je kind).

Wanneer kan je extra hulp gebruiken?

In mijn praktijk help ik mensen op hun eigen niveau werken aan weerbaarheid. Dit geldt op een eigen manier voor kinderen, tieners en volwassenen.

Een weerbaarheidstraining op maat bij De Hoofdzaak Coaching helpt om:

• Meer zelfvertrouwen te krijgen
• Je minder onzeker te voelen
• Opkomen voor jezelf
• Omgaan met vervelend gedrag van anderen
• Effectiever je eigen grenzen aan te geven
• Minder over je heen te laten lopen
• Grensoverschrijdend gedrag beter te kunnen stoppen
• Beter ‘nee’ kunnen zeggen
• Zelfstandiger te functioneren
• Makkelijker zelf tot oplossingen te komen en minder hulp nodig hebben
• Een meer ontspannen houding te hebben
• Makkelijker aansluiting vinden (en durven meepraten/meedoen)

Heb je hulp nodig?

Als je er zelf niet uitkomt heb je misschien hulp nodig. Je bent bij mij van harte welkom voor een maatwerk traject. Dit start met een persoonlijk intake gesprek waarna ik een persoonlijk plan van aanpak schrijf (met een overzicht van programma, duur en kosten) zodat je precies weet waar je aan toe bent.

Mail me (info@dehoofzaakcoaching.nl) voor meer info. Voel je welkom!