Werken aan weerbaarheid: daarvoor staat De Hoofdzaak Coaching. Maar wat is het, waarom is weerbaarheid zo belangrijk?
Weet wat je zelf kan doen om jezelf (of je kind) hiermee verder te helpen.
Weerbaarheid zegt iets over de manier waarop je om kan gaan met sociale en lastige situaties. Weerbaar zijn wil zeggen dat je op een passende manier voor jezelf (en anderen) op kan komen, met respect voor jezelf en de ander.
In het woordenboek staat bij weerbaarheid ‘vermogen tot verdediging’.
Uit de beschrijving hierboven kunnen we afleiden dat verschillende aspecten een rol spelen bij weerbaarheid. Minder weerbare mensen hebben vaak moeite met één of meer onderdelen waardoor het voor hen lastig is om voor zichzelf op te komen. Dit kan te maken hebben met bijvoorbeeld:
Respect heeft twee kanten:
–> respect voor jezelf (zelfrespect) en
–> respect voor anderen.
Respect voor jezelf heeft te maken met gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Voor mensen die moeite hebben om voor zichzelf op te komen geldt vaak dat ze geen sterk gevoel van eigenwaarde hebben. Ze voelen zich vaak onzeker. Daardoor hebben ze bijvoorbeeld vaak bevestiging van anderen nodig voordat ze ergens aan beginnen, of durven ze bepaalde dingen niet te doen of te zeggen.
Sociale vaardigheden en inlevingsvermogen spelen een grote rol bij weerbaarheid. In de omgang met anderen is naast zelfrespect ook respect voor de ander nodig. Bijvoorbeeld om te weten wat de ‘passende manier’ is om voor jezelf op te komen. Daarnaast is respect voor anderen ook belangrijk om voor anderen op te kunnen komen. Door goed te kijken en (h)erkennen wat een ander nodig heeft kan je daar een inschatting van maken.
Het kennen van je eigen grenzen is een voorwaarde voor weerbaarheid. Want als je je eigen grenzen niet kent kan je ze ook niet aangeven. En als je ze wel kent, moet je ze ook nog erkennen en herkennen én de vaardigheid hebben om ze op een duidelijke (en respectvolle) manier aan te kunnen geven. Je grenzen aangeven getuigt van zelfrespect én het versterkt ook het gevoel van eigenwaarde. Zo zijn ook grenzen en respect met elkaar verbonden.
Waar zelfrespect en eigenwaarde te maken heeft met weten waar je goed in bent, heeft het ook te maken in weten waar je niet goed in bent. Dat is ook een manier om je eigen grenzen te kennen. Als je weet waar je niet goed in bent, weet je ook waar je hulp bij nodig hebt. Op tijd hulp kunnen en durven vragen getuigt van weerbaarheid.
Het gaat in het leven echter niet alleen om je eigen grenzen. Ook de grenzen van anderen herkennen en erkennen (daar is de volgorde andersom!) zijn belangrijk om je weerbaar op te kunnen stellen. Het hiervoor genoemde respect voor de ander speelt hierbij een grote rol.
Weerbare mensen kunnen zichzelf verdedigen (voor zichzelf opkomen) en anderen verdedigen (helpersgedrag) en kunnen daarbij een sterke houding inzetten. Ze laten niet over zichzelf heenlopen en kunnen rekening houden met zichzelf én anderen. De uitdrukking ‘sterk in je schoenen staan’ doelt op een sterke lichaamshouding. Het straalt zelfvertrouwen uit en een sterke lichaamshouding helpt om overtuigend over te komen.
De sterke lichaamshouding omvat alle lichaamstaal. Naast fysiek sterk kunnen staan (met twee voeten stevig op de grond, ofwel: geaard) is oogcontact ook van invloed. Oogcontact maken straalt zelfvertrouwen uit. Andersom is er ook zelfvertrouwen (zelfrespect) nodig om oogcontact te kunnen en durven maken en zo grijpt het geheel in elkaar.
Weerbare mensen kunnen goed voor zichzelf opkomen. Dat betekent dat ze niet over zichzelf heen laten lopen.
Weerbare mensen kunnen en durven voor hun eigen mening uit te komen zonder een ander ‘af te branden’ om een eventueel andere mening.
Weerbare mensen kunnen zichzelf sneller herpakken bij mogelijke tegenslagen.
Weerbare mensen worden over het algemeen ervaren als ‘prettig in de omgang’ omdat ze zelfrespect en vertrouwen uitstralen en respect voor anderen tonen. Daarbij zij ze zich bewust van de grenzen van anderen.
Weerbare mensen zijn zich bewust van hun eigen grenzen en geven duidelijkheid aan hun omgeving. Anderen hoeven niet te raden en weten waar ze aan toe zijn in de omgang met elkaar.
Heb je het idee dat je jouw weerbaarheid verder wilt ontwikkelen? Of denk je dat jouw kind hier hulp mee kan gebruiken? Een weerbaarheidstraining is misschien niet meteen nodig. Je kan jezelf (en/of) je kind helpen groeien hierin.
Werken aan weerbaarheid doe je (o.a.) door aandacht besteden aan de verschillende aspecten waarover je hierboven hebt kunnen lezen. Het bouwen aan zelfvertrouwen het basisbeginsel voor het werken aan weerbaarheid.
Hoe is jouw zelfbeeld? En het zelfbeeld van je kind?
Weet je waar je goed in bent? Als jouw dagelijkse bezigheden bestaan uit dingen waar je eigenlijk niet zo goed in bent heeft dat een negatieve invloed op je zelfbeeld. Wanneer je weet waar je goed in bent kan je dat bewust(er) inzetten. Je geeft jezelf dan positieve aandacht.
Door je kind positieve aandacht te geven help je hem/haar ook om zelfvertrouwen te ontwikkelen. Dat doe je door (gerichte en gemeende) complimenten te geven, opbouwende kritiek te geven en je kind te stimuleren zelf dingen uit te proberen en eigen problemen op te lossen (waarbij je open staat voor hulp).
Het is belangrijk om te weten dat je gewaardeerd wordt. Krijg jij waardering van je omgeving? Zo niet; wat doet dat met je? Zit je wel op de juiste plek?
En hoe laat je als ouder aan je kind weten dat hij/zij gewaardeerd wordt? Laat jij je weten kind dat hij/zij er mag zijn? Toon je oprechte interesse en erken het gevoel van je kind (zonder er persé in mee te gaan kan je ruimte geven aan de emoties van je kind).
In mijn praktijk help ik mensen op hun eigen niveau werken aan weerbaarheid. Dit geldt op een eigen manier voor kinderen, tieners en volwassenen.
Als je er zelf niet uitkomt heb je misschien hulp nodig. Je bent bij mij van harte welkom voor een maatwerk traject. Dit start met een persoonlijk intake gesprek waarna ik een persoonlijk plan van aanpak schrijf (met een overzicht van programma, duur en kosten) zodat je precies weet waar je aan toe bent.
Mail me (info@dehoofzaakcoaching.nl) voor meer info. Voel je welkom!
De eerste prioriteit: de basisscholen zo snel mogelijk weer openen. Dit hoor ik de afgelopen dagen op radio, tv en lees ik in de krant en op nieuwssites.
Wat fijn dat heropening van scholen nu een prioriteit van de overheid is. Ik snap dat dit belangrijk is. Ouders kunnen dan weer meer ongestoord werken, de stress in de huishoudens neemt af, de kinderen gaan weer om met leeftijdsgenoten.
Maar: vergeet de rest van de leerlingen niet! Welke boodschap krijgen de VO-leerlingen en studenten hier? Zijn zij niet belangrijk? Geldt voor hen juist niet dat omgang met leeftijdsgenoten belangrijk is? Het lijkt in de discussie een vergeten groep te zijn.
Waar leerlingen van de basisschool het over het algemeen prima vinden om bij hun ouders in de (over het algemeen) veilige haven te zijn, moeten de tieners juist groeien in zelfstandigheid en (veilige) afstand kunnen nemen van hun ouders. En juist deze groep levert in: ze worden zelf niet zo snel heel ziek als ze besmet zouden raken; de maatregelen worden hun opgelegd om hun omgeving te beschermen. Juist deze leeftijdsgroep wil uitgaan, naar concerten, festivals etc.
Ik spreek jongeren die volledig begrip hebben dat alles nu gesloten is, ze balen ervan, maar doen hun best om de regels te volgen en doen dat vooral om zo snel mogelijk weer meer vrijheid te krijgen. Maar ze worden niet genoemd. Alsof ze niet belangrijk zijn. Tuurlijk: ze kunnen veel zelfstandiger aan het werk dan de jonge leerlingen die meer begeleiding van hun ouders nodig hebben. Tuurlijk: de economie moet ook weer vooruit, dus ouders hebben meer (werk)ruimte nodig. Maar op de lange termijn zijn de gevolgen voor tieners mogelijk nog wel groter.
Op radio, tv en de socials verschijnen berichten dat men zich zorgen maakt over de jeugd; veel depressieve klachten komen op, er worden meer eetstoornissen gemeld, er worden zelfs suïcide meldingen ontvangen. Ik hoor discussies over zorgen die men heeft over jongeren. Ik hoor ze ook van ouders om me heen. Vervolgens gaat de discussie en mogelijke eerste versoepeling van de maatregelen verder over heropening van de basisscholen. Huh? Dat kan ik niet met elkaar rijmen. De zorgen als eetstoornissen gaan meestal niet over jonge kinderen, maar vooral over tieners. En juist zij worden niet genoemd als ‘prioriteit’ bij hervatting van het ‘live’ onderwijs. Laten we deze groep niet vergeten!
Ik denk bijvoorbeeld aan de ‘eerstejaars’: de leerlingen in de brugklas die niet de normale rituelen van het afscheid van de basisschool hebben kunnen ervaren; vaak geen musical, geen afscheidsfeest. Of de eerstejaarsstudenten op het MBO, HBO of universiteit. Zij hebben ook belangrijke rituelen gemist die niet meer in te halen zijn: geen laatste schooldag op het VO, geen examenfeest, geen examenreis, geen centraal schriftelijk examen, geen feestelijke diploma uitreiking met trotse ouder(s) in een grote zaal. Ze zijn begonnen op een nieuwe school, met een nieuwe studie, met medeleerlingen of -studenten die ze vaak nog nooit allemaal tegelijk ‘live’ hebben gezien. Ze missen vaak de band met de onderwijsinstelling en klas- of studiegenoten en velen twijfelen nu of ze de juiste keuze hebben gemaakt.
Ik hoor ouders om me heen die hun tiener niet meer herkennen: velen hebben ernstige motivatie problemen. Ligt dat aan een foute school- of studiekeuze, of is dit vooral het gevolg van het online onderwijs?
Ik zie docenten hard werken om de leerlingen ‘erbij te houden’. Scholen hebben hun best gedaan om de rituelen te vervangen, maar wanneer houdt het op? Wat is het perspectief?
Leer de tieners de kracht van wederkerigheid: ze hebben al veel gemist, houden zich over het algemeen braaf aan de richtlijnen en krijgen geen idee hoe lang dit nog gaat duren. Ze hebben al veel ingeleverd, dus ‘geef’ ze iets terug: wees mild voor ze. Toon begrip voor hun situatie en rep niet alleen over het basisonderwijs. Misschien is er wel iets nodig voor de normering van overgangsnormen of studieverlenging? Vergeet deze groep niet bij de discussie over versoepeling!
Benoem in de media ook eens de importantie van het onderwijs van VO en studenten en vooral de omgang met leeftijdsgenoten voor deze groep!
Ik weet het: niemand weet hoe lang het nog gaat duren, iedereen doet z’n best, maar er zijn meer kinderen dan alleen de basisschoolleerlingen.
Dit blog schreef ik eerder voor faalangstcentrum Rotterdam:
Wanneer is er sprake van perfectionisme en wanneer hebben we het over faalangst? Wat is goed en gezond en wat niet?
Herken hier iets van, bij jezelf of bij je kind:
Als je hier iets van herkent, dan voel jij/je kind waarschijnlijk ook druk om alles goed (of in ieder geval zo goed mogelijk) te doen. Dit kan op allerlei gebied zijn: bijvoorbeeld sociaal, werk, school/studie, sport of uiterlijk.
En herken je ook dat als het tegenzit (of tegenvalt), het moeilijk is om los te laten?
Je bent uitgenodigd voor een verjaardag en zoekt het perfecte cadeau. Je piekert je suf om met iets origineels op te proppen te komen. Het ene is niet duur genoeg, het andere niet origineel genoeg; je blijft zoeken en er is eigenlijk niks dat goed genoeg is.
Jouw tiener ziet op social media leeftijdsgenoten met de tofste mode, daar wil zij ook aan meedoen. Nee, niet met dat ene truitje, want die is niet mooi genoeg, niet de juiste kleur, niet het goede model etc.
Bij jouw kind op school worden de cijfers van toetsen hardop voorgelezen op school, daar wil hij niet voor schut staan en zeker bij de top-5 horen van hoogste cijfers. Niet storen: hij is sommen aan het oefenen!
Een werkstuk niet afkrijgen: steeds weer opnieuw beginnen. Als dat een olympische sport was, zou jouw kind zeker medaille kandidaat zijn.
Heeft dit nou allemaal te maken met perfectionisme, of is er sprake van faalangst? Wat is eigenlijk het verschil?
De overeenkomsten zijn duidelijk: je wil een zo goed mogelijk (of perfect mogelijk) resultaat behalen. Daarbij is het fijn als dit ook erkend wordt door anderen. En een andere belangrijke overeenkomst: zowel perfectionisme als faalangst leveren stress op.
Het grootste verschil is de drijfveer: perfectionisme is resultaat gedreven en faalangst is angst gedreven. Bij perfectionisme wil je kwaliteit leveren, bij faalangst wil je dat ook, maar wil je ook (koste wat het kost) fouten vermijden.
Uiteraard is er niks mis mee om dingen zo goed mogelijk te willen doen. Je kan perfectie nastreven in alles wat je doet. Voor sommigen is het zelfs weggelegd om dingen ook echt perfect te doen. Zo kunnen topsporters bijvoorbeeld een perfecte race neerzetten. Je hebt zelfs een perfectionistische instelling nodig om vol te houden op topniveau. Vanuit een innerlijke drang iets oefenen tot het volmaakt is, dat is een vaardigheid die topsporters succes kan brengen. In hun geval heeft het een positief effect.
Daar zit het hem nou juist in: perfectionisme kent ook negatieve effecten. Want wees eerlijk: ben jij een topsporter? Weet jij hoeveel ze moeten laten voor hun prestatie? Een topsporter heeft focus op 1 doel: dat moet perfect.
En jij of je kind? Is er 1 ding dat perfect moet, of moet eigenlijk alles perfect? In dat laatste geval wordt alles een overweldigend project en dat maakt het zo onhaalbaar dat het niet meer te overzien is. De stress neemt toe en daardoor wordt het nóg moeilijker om dingen voor elkaar te krijgen. Een burnout ligt op de loer als je niet oppast. Je kind gaat met een knoop in de maag naar school, of jij begint de dag al met hoofdpijn.
Als de negatieve effecten te groot worden, dan is het niet gezond om vol te houden.
Perfectionisme kan je in de weg zitten, dan wordt het een belemmering. Een belemmering die in de weg staat van ontspanning.
Bijvoorbeeld:
Net als bij faalangst, kan ongezond perfectionisme overwonnen worden. Want: wat belemmerend werkt is aangeleerd gedrag, en dat kan dus ook weer afgeleerd worden, of vervangen worden door helpend gedrag.
Het overwinnen van belemmerend perfectionisme vraagt veel van dezelfde vaardigheden als het overwinnen van faalangst. De trainingen die ik aanbied vanuit De Hoofdzaak Coaching en voor Faalangstcentrum Rotterdam werken hierdoor ook voor perfectionisten die last hebben van negatieve gevoelens en gedachten voor en over zichzelf.
Stuur me vrijblijvend een e-mail en ik informeer je graag over de mogelijkheden om meer ontspannen in het leven te kunnen staan.
In dit blog deel ik alvast een paar tips voor ouders om hun kind te helpen bij groei in zelfvertrouwen. Er is nog veel meer over te vertellen, dus lees ook mijn andere blogs.
Je kan je kind helpen te groeien in zelfvertrouwen door simpelweg aanwezig te zijn: met echte aandacht en liefde omringen. Dat is een open deur (alhoewel helaas niet voor iedereen vanzelfsprekend mogelijk). Buiten het ‘er zijn’ voor je kind is het ook belangrijk om duidelijke grenzen te stellen. Duidelijke grenzen helpen je kind. Door duidelijke grenzen te stellen geef je ten eerste het goede voorbeeld (je wilt tenslotte dat jouw kind ook zijn/haar eigen grens kan aangeven) en ten tweede haal je onzekerheden weg. Je kind hoeft niet te twijfelen wat er van hem/haar verwacht wordt als jij duidelijk aangeeft tot waar het oké is voor jou en wanneer je zegt ‘Tot hier en niet verder.’ Je kan grenzen stellen door afspraken/regels vast te leggen.
Het helpt om hier over na te denken voordat je ervoor om de tafel gaat zitten. Stel je eens voor dat jij wordt aangehouden door de politie en je krijgt een bekeuring voor bijvoorbeeld te hard rijden, terwijl je geen idee had dat er een maximum snelheid gold op die plek. Dan ben je niet alleen verontwaardigd (of boos), maar je gaat op andere plekken wellicht ook twijfelen aan de limiet. Zo werkt het voor je kind ook. Het is fijner voor jouw kind om jouw grenzen te kennen en te weten hoe ver hij/zij kan gaan voordat er een onbekende grens overschreden wordt, er wellicht een bestraffend gesprek volgt en je kind in volgende situaties ook kan gaan twijfelen of iets kan en mag of niet.
Een ander voordeel van het duidelijk maken van jouw grenzen is je voorbeeldgedrag. Je wilt graag dat je kind zijn/haar eigen grenzen duidelijk (en respectvol) aan kan geven én rekening leert houden met de grenzen van anderen. Mijn stellige overtuiging is: als eenkind van jongs af aan leert dat er grenzen zijn, zal hij/zij grensoverschrijdend gedrag later ook makkelijker herkennen. Dus ‘nee’ zeggen tegen je kind is helemaal niet verkeerd (‘ja’ zeggen ook niet overigens).
Bij het omgaan met elkaar en ook in de opvoeding gaat het om duidelijkheid én respect. Dat respect gaat dan meestal over ‘hoe’. Dat heeft te maken met weerbaarheid; daarover in een ander blog meer.
Onderzoek aan de universiteit van Harvard heeft uitgewezen dat het een positief effect heeft op het het zelfvertrouwen als kinderen hun eigen taken krijgen en die zelfstandig kunnen uitvoeren. Dit kan met simpele taken in het huishouden al vanaf jonge leeftijd. Je eigen bord in de afwasmachine zetten of afwassen, schone sokken bij elkaar zoek en oprollen en later ook de was opvouwen. Ook het buitenzetten van vuilniszakken zou helpen om kinderen zich te leren realiseren dat ze hard moeten werken in hun leven. Kinderen die daarentegen niets hoeven doen in het huishouden (omdat alles voor hen gedaan wordt) leren niet bij te dragen aan hun omgeving en de samenleving. Het bijdragen in huishoudelijke taken zou volgens het onderzoek helpen bij het ontwikkelen van zelfstandigheid en verantwoordelijkheidsgevoel. Dit alles draagt bij aan groei in zelfvertrouwen. En de andere, positieve kant: een kind dat helpt in het huishouden verlicht ook de taken van de ouder(s). Win-win zou ik zeggen!
Tenslotte noem ik hier ook expliciet nog het geven van complimenten. Ik heb er eerder al eens over geschreven, maar het geven van complimenten op zich is geen doel, het dient gemeend te zijn en vooral gericht op gedrag en groei. Dus in plaats van complimenten op uitkomst (de schone kamer bijvoorbeeld) is het beter om te complimenteren op de weg er naartoe (het harde werk, of de overwonnen tegenzin, of het eigen initiatief als dat er was). Op die manier laat je merken je kind (en zijn/haar inzet) echt te zien en niet alleen het resultaat.
Natuurlijk zijn er nog veel meer tips, die deel ik graag in een volgend blog. Voel je vooral niet belemmerd om inspiratie te zoeken op dit gebied, want ik weet als geen ander (als moeder van 2 tieners) dat een beetje inspiratie op opvoed-gebied soms heel fijn kan zijn. Daarom deel ik mijn blogs!
En wil je eens sparren over dit onderwerp? Mail me maar: mailto:info@dehoofdzaakcoaching.nl!
Sinds de Corona-crisis is de invulling van mijn trainingen drastisch veranderd. Alle lopende individuele trainingen werden (tot nader order) uitgesteld en groepstrainingen afgezegd. Opeens lag alles even stil. Om toch in beeld te blijven en mijn cliënten te kunnen bijstaan bij het werken aan hun leerdoel hebben we bij individuele trainingen een wekelijkse ‘check-in’ afgesproken. Dat bevalt veel kinderen en ouders zo goed dat we het door blijven zetten.
Tijdens de check-in afspraak (via videobellen) hoor ik wat nog lastig is voor het kind en wat al goed gaat. Het is een mogelijkheid om even het hart te luchten. Naar aanleiding daarvan stuur ik ouders via e-mail extra ondersteuningsmateriaal (links, opdrachten, oefeningen) om ze verder te helpen. Via mail ontvang ik feedback van ouders.
Zo kan ik ze toch verder op weg helpen richting hun leerdoel terwijl de officiële training stilligt.
De kinderen vinden het wekelijkse contact prettig, ze voelen zich gezien en gehoord. Ze geven aan dat ze het fijn vinden om een eigen, vast moment in de week te hebben waarin er aandacht is voor hun ervaringen. Ze hoeven geen uur lang stil stil op een stoel te zitten, maar kunnen met het videobellen (meestal ong. 20 minuten) wel hun ei kwijt. Met de opdrachten die ze vervolgens krijgen kunnen ze op een leuke, ontspannen en creatieve manier blijven werken aan hun leerdoel.
Ouders geven aan dat hun kind door de wekelijkse check-in afspraak rustiger is en meer ontspannen kan omgaan met lastige dingen. Ze vinden de persoonlijke benadering fijn en hebben baat bij het persoonlijk mailcontact.
Ik begrijp heel goed dat het voor veel kinderen op dit moment lastig is om met een nieuwe training te beginnen. Ze willen bijvoorbeeld wel graag leren om beter voor zichzelf op te komen, of leren omgaan met hun piekergedachten, maar zien het niet zitten om aan een nieuwe training te beginnen met alle onzekerheden over de 1,5-meter afstand regel etc.
Juist voor hen heb ik mijn aanbod aangepast. Tot nu toe was de combinatie van de check-in met kind en ondersteuning van ouders alleen beschikbaar voor de cliënten die al een training hadden afgenomen, maar nu stel ik dit ook open voor nieuwe aanmeldingen. Met het kindercoaching abonnement kunnen zij optimaal profiteren van mijn gehele trainingsaanbod.
Het enige dat je nodig hebt is een laptop met camera of een smartphone met internet en een e-mail adres. Als we een afspraak hebben gemaakt stuur ik je voor de afgesproken datum en tijd een veilige link voor het videobellen. Als het fijn is om op papier te werken is het fijn als je ook een printer hebt, maar dat is geen noodzaak.
Voor € 75 per maand hebben we elke week een persoonlijke check-in afspraak waarna er ondersteunende informatie/opdrachten via e-mail worden verzonden en ouders onbeperkt ondersteuning via e-mail ontvangen.
Het abonnement start met 2 maanden, waarna het opzegbaar is. Je mag het uiteraard ook door laten lopen voor onbeperkte ondersteuning.
Lijkt het je wat? Aanmelden kan met een mail aan info@dehoofdzaakcoaching onder vermelding van ‘kindercoaching abonnement’.
In mijn praktijk kom ik regelmatig mensen tegen die zich zorgen maken en daar veel over nadenken (piekeren). Ze hebben last van piekergedachten; een gedachtenstroom die spanning oplevert en die hen belemmert. Ze blokkeren, kunnen niet meer kunnen ontspannen of hebben moeite met in slaap komen. Ze ervaren vaak dat het moeilijk is om met het piekeren te stoppen.
Piekergedachten horen niet alleen bij volwassenen, ook kinderen en tieners kunnen ermee worstelen. Piekeren en faalangst, piekeren en pesten; het gaat vaak hand in hand. Het kan zorgen dat je geen nieuwe uitdagingen of sociale contacten meer aangaat, dat je niet meer durft.
Wat kan helpen? Ik deel mijn ervaringen uit de praktijk met je en geef je tips.
Om piekeren te kunnen stoppen, is het van belang om te begrijpen hoe het werkt. In de ‘Van Dale’ staat bij piekeren: ‘ingespannen denken’ en ‘bezorgd peinzen; = tobben’. Piekeren kan je omschrijven als ‘denken in een cirkel’. Dezelfde gedachten komen steeds terug en zijn gebaseerd op zorgen die je hebt. Je kan je bijvoorbeeld zorgen maken over werk of school, over vriendschappen of familierelaties of gezondheid.
Piekergedachten zijn vaak zijn gedachten die beginnen met ‘Wat als…’ Vervolgens komt er iets met een negatief effect, iets om je zorgen over te maken. Bijvoorbeeld: ‘Wat als ik tijdens die presentatie een blackout krijg?’ of ‘Wat als ik (of mijn ouder/kind) het Corona virus krijg?’ Ik hoor helaas ook van kinderen die zijn gepest dat ze blijven denken aan ‘Wat als ze me weer gaan pesten?’.
Het vervolg (dat wat er na de ‘wat als…’ komt) is iets waarvan we niet zeker kunnen weten of het wel gaat gebeuren. Het kan handig zijn om alvast een oplossing te bedenken, maar als je in een cirkeltje blijft draaien (zonder een oplossing te bedenken of daarin te geloven) dan is er een negatieve spiraal van gedachten.
De negatieve spiraal is lastig te doorbreken. Dat kan er weer voor zorgen dat je je zorgen gaat maken over het zorgen maken. Alles wat je aandacht geeft groeit, waardoor de vicieuze cirkel kan ontstaan. Zo wordt het steeds lastiger om piekergedachten te stoppen.
Een advies om piekergedachten te stoppen zou kunnen zijn dat je ze negeert. Dit is echter moeilijk te doen. De gedachten mogen erkenning hebben, ze mogen er zijn. Ze zijn er namelijk al. Als je ze probeert weg te stoppen komen ze op een ander moment waarschijnlijk net zo hard weer terug.
Zoals beloofd deel ik mijn ervaringen uit de praktijk. Bij De Hoofdzaak Coaching en via Faalangstcentrum Rotterdam komt het omgaan met piekergedachten vaak voorbij tijdens persoonlijke coaching of in trainingen. Wat werkt voor mijn cliënten deel ik hieronder:
Aandacht geven aan je gedachten is alleen handig als je daarbij bedenkt dat ze een functie kunnen hebben (een oplossing bedenken) én dat je realisme niet uit het oog te verliest.
Mijn oma zei vroeger altijd al ‘Een mens lijdt het meest van het lijden dat hij vreest’. Bij gedachten aan wat er zou kunnen gebeuren helpt het als je jezelf afvraagt hoeveel kans er is dat het ook echt gebeurt? Hoe zeker kan je dat weten? Hoe zou het zijn als dat niet zou gebeuren? En hoe ziet het er dan uit? Als je jezelf echt eerlijk antwoord kan geven op die vragen helpt dat om te kunnen relativeren. Relativeren kan ook door te lezen over het onderwerp waar je over piekert. Wat is echt nieuws, wat is ‘fake news’? Misschien kan je jezelf geruststellen door informatie over het onderwerp in te winnen. Kinderen kunnen zich bijvoorbeeld zorgen maken over het coronavirus. Door hen (en jezelf) te informeren over maatregelen die zij zelf kunnen treffen kan het piekeren worden gereduceerd.
Piekergedachten kunnen ook een positieve functie hebben. Nadenken over ‘wat als…’ kan zorgen dat je voorbereid bent en gaat denken over een oplossing als er iets mis zou gaan.
Als je de kans dat wat na de ‘wat als…’ komt ook echt gaat gebeuren groot acht, dan helpt het om jezelf kritische vragen te stellen. Eén van die vragen is:
Ik merk in mijn praktijk dat mensen moeite kunnen hebben om eerlijk antwoord te geven op die vragen. Dan neemt ‘het probleem’ teveel ruimte in. Dan helpt het om even ‘uit je hoofd’ te komen. Dat kan met een mindfulness oefening (in het ‘nu’) of met een fysieke ontspanningsoefening (bijvoorbeeld de ‘bodyscan’).
Tenslotte kan het helpend werken om de piekergedachten te ‘externaliseren’. Je kan het probleem even buiten jezelf brengen. Dit kan bijvoorbeeld door ze op te schrijven in een dagboek, maar het kan ook door het buiten je hoofd te visualiseren. Welke methode past beter bij je?
Externaliseren kan relativerend werken en je kan er op die manier ook makkelijker afstand van nemen. En alles wat je van een afstandje bekijkt kan opeens veel helderder lijken. Het geeft je overzicht. Zo werkt het voor mij in de rol van coach en trainer in mijn praktijk ook: ik heb een professionele afstand van ‘jouw probleem’ waardoor ik het anders kan (over)zien dan wanneer ik met mijn eigen piekergedachten bezig ben.
Ik ben benieuwd wat je van deze tips vindt, welke wil je uitproberen en welke helpt/helpen voor jou? Ik zou het leuk vinden om het van je te horen.
Mocht je er zelf niet uitkomen, dan sta ik heel graag voor je klaar om je op weg te helpen om meer ontspannen in het leven te staan. Mail je me op Info@dehoofdzaakcoaching.nl? Ik hoor graag van je!
Dé oplossing voor pestenVandaag is het de dag tegen pesten. Op deze dag wordt via allerlei kanalen en door allerlei instanties extra aandacht besteed aan het onderwerp pesten. Dit onderwerp heeft in mijn praktijk het hele jaar door de aandacht, maar deze speciale dag is een extra mooie gelegenheid voor een blog over dé oplossing tegen pesten, want: sjonge…wat is het nodig!
Op de website van het Nederlands Jeugd Instituut (NJI) zijn cijfers te vinden over pesten. Daaruit blijkt dat pesten (nog steeds) een groot probleem is, dat echt een oplossing verdient. Een paar voorbeelden:
Onderzoek uit 2013 wees uit dat in de hoogste klassen van het basisonderwijs ruim 1 op de 5 leerlingen aangeeft te pesten. Dat zijn dus gemiddeld 5 pesters per klas. Let op: eentje is al genoeg om iemand het leven zuur te maken; maar het zijn er VIJF. Bij de vraag waarom ze het deden, zei 22% van de pesters dat ze pestten ‘om mee te doen’.
In 2007 is onderzoek gedaan naar cyberpesten. Toen bleek meer dan de helft van de ondervraagde kinderen zich minstens 1x per maand schuldig te maken aan en vorm van online pesten. Wat mijn hier (o.a.) opvalt: het jaartal. Want kom op mensen: 2007… dat is 11 jaar geleden! Sindsdien is de online wereld alleen nog maar (enorm) gegroeid. Het kan niet anders dan dat deze cijfers ook zijn gegroeid. Schokkend!
Op de website van het NJI staan ook cijfers over slachtoffers van pesten. Cijfers van 2016 geven aan dat 10% van de leerlingen in groep 7/8 van het basisonderwijs slachtoffer is van pesten. Dat zijn in elke gemiddelde klas 2 kinderen. In het voortgezet onderwijs gaf 8% van de leerlingen aan gepest te worden, waarvan 5% wekelijks!
En bijna 1 op de 5 leerlingen in het voortgezet onderwijs werd in 2016 slachtoffer van cyberpesten. Ook hier gemiddeld vijf per klas dus. Vijf leerlingen die meer met zich meedragen dan zou moeten.
Uit de cijfers blijkt de noodzaak voor dé oplossing. Het wordt ook hoog tijd, toch? Pestgedrag bestaat al heel lang, er is genoeg over geschreven en gepraat, nu wordt het tijd om orde op zaken te stellen: mouwen opstropen (op z’n Rotterdams) en aanpakken die boel. Onze kinderen moeten kunnen opgroeien zonder deze ballast. Dus: huppekee: aan de slag!
Dat klinkt goed hè: DÉ oplossing! Ik vond het zelf wel een tof idee…
Maar, helaas…DÉ oplossing bestaat niet. Nee, nou niet afhaken; ik zal uitleggen waarom: de oorzaak van pesten verschilt per situatie. Zoveel verschillende oorzaken vragen ook om verschillende oplossingen.
Bijvoorbeeld als de pester zelf niet zoveel zelfvertrouwen heeft en een ander kleineert om zichzelf groter te voelen. Dat doet denken aan een mooie quote (van auto-ontwerper –E. Himmel- nota bene), die een wijze les vormt om aan kinderen mee te geven:
“ Er is nog nooit iemand groots geworden door te laten zien hoe klein een ander is.”
Soms is een pester bang dat hij/zij buiten de groep valt en wil zich met pestgedrag bewijzen. Die pester mag leren zijn/haar eigen weg te bewandelen en om te gaan met groepsdruk.
Wat werkt tegen pesten is dus helemaal afhankelijk van de situatie en de mensen die de rollen in het pestprobleem hebben. Pesten is een groepsproces en helaas… er is geen standaard oplossing.
Dat klinkt ingewikkeld en naar, maar gelukkig is er ook goed nieuws:
Hoewel dit blog je dus helaas niet DÉ oplossing heeft gebracht, weet je dat er wel oplossingen zíjn. De Stichting Omgaan met Pesten heeft goed opgeleide trainers door het hele land. In Rotterdam help ik je graag verder.
Voor degenen die meer inspiratie willen voor het omgaan met pesten: check het gratis e-boek hierover eens dat je kind vinden bij ‘downloads’ op deze website.
En anders mail je me gewoon (zie hier), dan zoeken we samen jouw oplossing!
Digitaal pesten / cyberpesten / online pesten: het is een relatief ‘nieuwe’ vorm van pesten.
Iedere ouder weet wat pesten is. Maar cyberpesten: wat is het eigenlijk? Is dat nou zo anders dan ‘gewoon’ pesten? En zijn de gevolgen van cyberpesten anders dan bij andere vormen van pesten? Het is een belangrijk onderwerp en ik zal uitleggen waarom cyberpesten onze aandacht verdient:
Niet lekker in je vel zitten brengt spanning met zich mee. Dat kan zowel mentale spanning als fysieke spanning zijn. Door aan de slag te gaan met de fysieke spanning en bewuste fysieke ontspanning, zal automatisch de mentale spanning ook afnemen.
De ontspanningsoefening ‘bodyscan’ is gemakkelijk toepasbaar en duurt niet lang. Ik doe ‘m al heel lang tijdens trainingen en de ervaringen zijn altijd prettig.
In de 18 jaren dat ik (jazz)dans les gaf, vonden mijn leerlingen onderstaande variant altijd een heerlijk ontspannen manier om de les af te sluiten. De laatste jaren gebruik ik deze oefening weer bij m’n weerbaarheidstrainingen. Ik deel ‘m graag met jullie: (meer…)
Vandaag is de ‘dag tegen pesten’, een mooie gelegenheid voor een nieuwe blog. Omdat ik in mijn praktijk merk dat het voor ouders erg moeilijk kan zijn als hun kind in aanraking komt met pestgedrag, is dat het onderwerp van dit blog.
Omdat ik van delen hou: hieronder 6 tips voor ouders over omgaan met pesten. (meer…)
